Hisseli tapuda paydaşlardan birini paydaşlıktan çıkarmak için 3 yol ön görülmüştür. Eğer hisseli tapu el birliği ile hisseli ise ancak taşınmazın satışı yani ortaklığın giderilmesi veyahut elbirliği mülkiyetin paylı mülkiyete çevrilmesi davası ile mümkündür. Eğer tapu elbirliği ile hisseli değil paylı hisseli ise o zaman “Hisseli tapuda paydaşı paydaşlıktan çıkarma” davası ile paydaş paydaşlıktan çıkarılabilmektedir. Bu noktada önce hisseli tapunun ne olduğunu açıklamak daha sonra ise el birliği mülkiyet ile paylı mülkiyeti tanımlamak gerekmektedir.

Öncelikle açıklamamız gereken husus hisseli tapunun ne olduğudur. Hukukumuz elbirliği mülkiyeti ve paylı mülkiyet olmak üzere ikili bir ayırıma gitmiştir. Paylı mülkiyet Türk Medeni Kanunu 688.madde de düzenlenmiştir. 
 ‘’Paylı mülkiyette birden çok kimse, maddî olarak bölünmüş olmayan bir şeyin tamamına belli paylarla maliktir. Başka türlü belirlenmedikçe, paylar eşit sayılır. 
 Paydaşlardan her biri kendi payı bakımından malik hak ve yükümlülüklerine sahip olur. Pay devredilebilir, rehin edilebilir ve alacaklılar tarafından haczettirilebilir.’’ 
 Hisseli tapu olarak söz ettiğimiz paylı mülkiyette her bir paydaş kendi payı bakımından belirli haklara sahiptir. Paydaş, payı üzerinde diğer paydaşların onayını almaya ihtiyaç duymadan hissesini rehin edebilir, başkasına devredebilir, kiralayabilir. 
 Elbirliği mülkiyetinde ise paydaşlar, ortak bulundukları taşınmaz üzerinde ancak hep birlikte tasarruf edebilirler. Elbirliği mülkiyeti Türk Medeni Kanunu madde 701’de düzenlenmiştir. 
 ‘’Elbirliği mülkiyetinde ortakların belirlenmiş payları olmayıp her birinin hakkı, ortaklığa giren malların tamamına yaygındır.’’

Elbirliği mülkiyetinde bir paydaşı paydaşlıktan çıkarmak hukukumuzca mümkün değildir. Ancak paydaşlar arasında çıkacak anlaşmazlıklarda şu yollar kullanılabilir: 
 -Elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete çevrilmesi -Ortaklığın giderilerek taşınmazın satışı (Ortaklığın giderilmesi davası ile ilgili daha fazla bilgi almak için lütfen https://www.tuncsuditol.av.tr/blog/ortakligin-giderilmesi-izaley-i-suyu-davasi-ve-on-alim-hakki ziyaret ediniz.)

Hukukumuz, paylı mülkiyete sahip paydaşlar arasında doğabilecek anlaşmazlıklarda, bir paydaşı ortaklıktan çıkartmayı mümkün kılmıştır. Ancak bunun belli şartları mevcuttur. Bu husus Türk Medeni Kanunu md. 691/1 hükmünce düzenlenmiştir. 
 ‘’Kendi tutum ve davranışlarıyla veya malın kullanılmasını bıraktığı ya da fiillerinden sorumlu olduğu kişilerin tutum ve davranışlarıyla diğer paydaşların tamamına veya bir kısmına karşı olan yükümlülüklerini ağır biçimde çiğneyen paydaş, bu yüzden onlar için paylı mülkiyet ilişkisinin devamını çekilmez hâle getirmişse, mahkeme kararıyla paydaşlıktan çıkarılabilir.’’

-Paydaşın kendi tutum ve davranışlarıyla veya malın kullanılmasını bıraktığı ya da fiillerinden sorumlu olduğu kişilerin tutum ve davranışlarıyla diğer paydaşların tamamına veya bir kısmına karşı olan yükümlüklerini ağır biçimde çiğniyorsa, mülkiyet ilişkisinin devamını çekilmez hale getirdiyse mahkeme kararıyla paydaşlıktan çıkarılabilir. 
 -Burada üzerinde durmamız gereken önemli hususlardan bir tanesi de şudur: Kanun yalnızca hakkı çiğneyen paydaşın değil, kullanılmasını bıraktığı ya da fiillerinden sorumlu olduğu kişilerin tutum ve davranışlarından da paydaşı sorumlu tutarak paydaşlıktan çıkarılabileceğini vurgulamıştır.

Türk Medeni Kanunu madde 696 uyarınca; ‘’Davanın açılması, aksi kararlaştırılmış olmadıkça, pay ve paydaş çoğunluğuyla karar verilmesine bağlıdır.’’ 
 Madde hükmünden anlaşılacağı üzere bu davayı açabilmek için pay ve paydaş çoğunluğu aranmaktadır. Açıklayacak olursak 3 paydaşlı bir mülkiyette en az iki paydaş payları doğrultusunda hareket ederek bu davayı açabilir. Ancak paydaşlar arası yapılacak bir bir sözleşme ile aksi kararlaştırılabilir. 
 Pay ve paydaş çoğunluğu dava şartıdır. Pay ve paydaş çoğunluğunu sağlamadan açılan bir paydaşlıktan çıkarma davası itiraz olmasa bile mahkemece re’sen gözetilmek zorundadır.

Hisseli tapuda paydaşlıktan çıkartma davalarında görevli mahkeme sulh hukuk mahkemeleridir. Yetkili mahkeme ise mülkiyetin bulunduğu yer sulh hukuk mahkemesidir. 
 Stj.Av.Salim SAYCI