Hukuk Davalarında Zamanaşımı Ne Kadardır? Zamanaşımı birçok alanda kullanılan ve kanunda belirtilen sürenin sonunda mevcut durumun ortadan kalkacağını ifade eden hukuki bir terimdir. Zamanaşımı, davanın türüne ve hukukumuzda somut hukuki duruma göre değişmektedir. Bu nedenle tek bir zamanaşımından bahsetmek mümkün değildir. Zamanaşımının kesintiye uğradığı veya durdurulduğu durumlar olduğu gibi, zamanaşımının hiç olmadığı durumlar da vardır.
Sayfa İçeriği
Hukuk Davalarında Zamanaşımı Ne Kadardır?
Ceza davaları kamu yararına olan davalar olduğundan, zamanaşımı durumunda mahkeme bunu resen yani kendiliğinden dikkate alır; hukuk mahkemelerinde ise bu zamanaşımının taraflarca yerine getirilmesi gerekir.
Hukuk davalarında, ceza davalarında zamanaşımı olduğu gibi zamanaşımının resen incelenmesi yoktur. Türk Borçlar Kanunu’nun 161. maddesine göre hâkim, taraflar ileri sürmedikçe zamanaşımı süresini otomatik olarak dikkate almaz.
Mülkiyet haklarına ilişkin herhangi bir zamanaşımı süresi yoktur; bu nedenle, her zaman herkese karşı ileri sürülebilirler. Alacaklar için zamanaşımı süresi, kanunda aksi belirtilmedikçe 10 yıldır. Bu sebeple lakın doğduğu olayın üzerinden 10 yıl geçmişse borçlu zamanaşımı durumunu bularak borcundan kurtulabilir.
Peki ya dava açılmamışsa ve bu dava uzun yargı süreçleri nedeniyle 10 yıl geçmişse?
Davanın açılması ile zamanaşımı sona erer, dolayısıyla dava devam ederken 10 yılın geçmesi borçluyu borcundan kurtarmaz. Diğer hukuk davaları için de zaman aşımı süreleri kanunda belirtilmiştir. Bu nedenle zamanaşımı her dava için ayrı ayrı değerlendirilmelidir. Zamanaşımı süresi sözleşme ile değiştirilemez ve zaman aşımından önceden feragat edilemez. Bu sebeple çok önemli ve üzerinde durulması gereken bir konudur.
Zamanaşımının kesintiye uğradığı hallerin, zamanaşımının durdurulduğu hallerin, sürelerin nasıl hesaplanacağının ve ne zaman ileri sürülebileceğinin bilinmesi uzmanlık ve teknik hukuk bilgisi gerektiren hususlardır. Örneğin alacak hakkının aksi belirtilmedikçe 10 yıllık zamanaşımına tabi olduğunu söylemiştik ancak bazı durumlarda bu zamanaşımı kanunun öngördüğü şekilde 5 yıl olabiliyor. Bu nedenle mevzuata ve uygulamaya iyi hakim olmanız, zamanaşımı hakkınızı kaybetmemenizi ve mağdur olmamanızı sağlar.