İsim değiştirme ya da soyadı değiştirme, bireyin şahsına sıkı suret içerisinde bağlı olan hukuki niteliği itibarı ile şahıs varlığı hakkını kullanmasına verilen dava ismidir. Bireyin en mühim kimliklerinden birisi olarak ad ve soyad kabul edilmektedir. Bireyler, toplum içerisinde isim ve soyadıyla bilindiği için ad ve soyad değiştirmenin belirgin hukuki bir prosedüre bağlıdır.

İsim değiştirme davası için haklı neden, bireyin şahsi nesnel nedenlerini de kapsar. Bu sebeple isim ve soyad için bireyin ruhsal aidiyet hissetmemesi bile değiştirme adına gerekçe olarak kabul edilmektedir. İsim ya da soyadının komik olması, travmayı hatırlatıyor olması, kötü bilinen birinin adıyla özdeş olması, sanatsal ve mesleki gerekçe gibi birden fazla nedenle bu dava açılabilir.

İsim ve soyad değiştirme davası, fakat bireyin kendisi ya da hususi yetkili vekaletname verdiği avukatla açılabilmektedir. Yaşı ufak olan bireyler için dava, velayet hakkına ehil veliler ya da vekaletname verecekleri avukat açısından açılabilmektedir.

Ad ve soyadı değiştirme davası, en çok nüfus kayıtlarının üzerinden yürüyen dava biçimidir. Bu sebeple davanın açılması adına hususi bir evrak aranmamaktadır. Fakat, ad değişikliği ve bilhassa soyadı değiştirme davası içerisinde talebe ilişkin teşkil eden olgu hususi evraka bağlı ise evrak delil şeklinde sunulabilir.