Ülkemizde ve tüm dünya ülkelerinde adli yargı birimleri birbirleri ile bağlantılı şekilde hareket eder. Bu işlemler ülke içindeki bütünlüğü koruma amacıyla yapıldığı gibi bazı durumlarda da yardımlaşma amacıyla yapılır. İstinabe kanuni terim olarak mahkemeler arası yardımlaşma konusunu ifade eder. Bir dava dosyasının sonuca ulaştırılması için dinlenmesi gereken tanıkların veya sanıkların bulundukları adreslerin başka bir mahkemenin hudutları içinde bulunması durumunda istinabe yazılarak bu mahkemelerden istekte bulunmak mümkündür. Böylelikle mahkeme dava dosyasında bulunan tanık ve sanıklarla ilgili evrakları başka bir mahkemenin yardımı ile toplamış olacaktır.

İstinabe mahkemeler arasındaki yardımı ifade ediyor. Türk mahkemelerinin birbirleri ile yapmaları gereken bu iletişim, Türk mahkemesi ile yabancı mahkemeler arasında da yapılabiliyor. Bu istek geri çevrilemiyor ve eğer bir mahkeme başka bir mahkemeye istinabe çağrısında bulunduysa, çağrı yapılan mahkeme bu davayı yürütmek zorunda kalıyor.

İstinabe işlemini kısaca açıklamak gerekirse, bir dava dosyasında tanık ve sanıkların davanın görüldüğü mahkemeden farklı bir şehirde olması durumunda sanık veya tanığın bulunduğu şehirdeki başka bir mahkemeden yardım istemesidir. Bu işlemde dosyanın bulunduğu mahkeme bir yazı yazarak sanık veya tanığın yaşadığı bölgedeki mahkemeye çağrıda bulunur. Çağrı yapılan mahkeme diğer mahkemenin isteğini yerine getirmek zorundadır. Bu istek Naip hâkim tayini gerektirmez ancak mahkeme dilerse naip hâkimin bu görevi yerine getirmesi için karar verebilir.

İstinabe dosyalarına mahkemenin takdirine göre İstinabe olunan hâkim bakabilecektir. Bu hâkim dilerse bu dava ile ilgili keşif kararı veya bilirkişi atama kararı da verebilmektedir. Naip hâkim mahkemenin yargı görevini mahkeme dışında yerine getirecektir. Mahkeme dosyasının kovuşturulması görevini naip hâkim gerçekleştirebilir. Bu işlemi savcıların keşif yapmak için tek bir savcıyı farklı bir yere görevlendirmesine benzetmek mümkündür. Mahkemedeki tüm hâkimlerin bir arada bir olay için mahkeme dışına gitmesi yerine tek bir hâkimin olayı soruşturması için görevlendirilmesi naip hâkim durumunu ifade eder.