İstirdat Davası Nedir?

İstirdat Davası Nedir?

İstirdat davası, kişinin haksız yere ödediği durumlarda borçlu olmasa bile icra takibi sonrasında parasını geri almasına olanak sağlayan bir davadır.

İstirdat davası eda davası niteliğindedir. Davada alacaklı ve borçlu vardır. Asıl amaç yapılan ödemenin iadesini sağlamaktır. Talebin konusuna göre davanın açıldığı yetkili mahkeme değişebilmekle birlikte çoğu durumda yetkili mahkeme Asliye Hukuk Mahkemeleridir.

İstirdat davası, fiilen borçlu olmayan kişinin yapılan ödemenin iadesini sağlamak için icra ve haciz tehdidi altında açması gereken bir davadır. İstirdat davası, ödeme tarihinden itibaren bir yıl içinde açılmalıdır. Aksi takdirde dava usulden dolayı reddedilecektir.

İstirdat davası, hukuki niteliği itibariyle bir icra davasıdır. Borçluya maddi hukuk açısından koruma sağlar. İstirdat davasının şartları icra kanununa dayanmaktadır. Yani icra hukukundan kaynaklanan ve genel mahkemelerde görülen bir ifa davasıdır. İstirdat davasının şartları aşağıdaki gibidir;

Borç, icra tehdidi altında ödenmiştir; İlk şart, borcun cebri icra tehdidi altında ödenmesidir. Zorla icradan kastımız, borçlu borcunu ödemediği takdirde malına haciz konulacaktır. Ancak şunu da vurgulamalıyız; Borçlu diğer kanuni imkânları kullanmazsa borcunu ödeyip istirdat davası açarsa bu davaya bakılmaz. Başka bir deyişle, ödeme emri tebliğ edilen borçlu, ödeme emrine itiraz ederek takibi durdurabilir ancak istirdat davası açamaz.

Dava, ödeme tarihinden itibaren bir yıl içinde açılmalıdır; dava açılması bir yıllık süreye tabidir. Bu bir yıllık süre, bir yıllık süre, paranın icra dairesine tam olarak ödendiği tarihten itibaren işlemeye başlar. Ancak bu süreyi geçen taraf, şartların varlığı halinde sebepsiz zenginleşme davası açabilir.

Borçsuz bir bedelin ödenmesi; Borçlunun maddi hukuk hükümlerine göre herhangi bir borcu bulunmamalıdır. Borçlu, var olmayan veya daha önce ifa edilmiş veya itfa edilmiş bir borcu geri ödemiş olabilir.

Daha fazla icra dairesi bulunduğunu ve davalının yerleşim yeri mahkemesi olduğunu söylemek mümkündür. Daha detaylı bir bakış açısıyla, istirdat davasına asliye hukuk mahkemelerinin genel mahkeme gibi baktığını da eklemek gerekir. Herhangi bir sorun karşısında icra yolu ile istirdat davası açılır. Borçlarını ödeyen kişiler borçlu olmasalar bile kürtaj davası açabilirler. Bu borcun üçüncü kişi tarafından ödenmesi halinde üçüncü kişiye borçlu kalınmaz, davacı borçlu kalır. Dolayısıyla borcu ödeyen kişi, borçlu olmasa dahi bu davayı açabilecektir.