Bugünkü makalemizde “Askeri Disiplin Soruşturmasına İtiraz ve İptal Davası” detaylarından bahsedeceğiz.
Sayfa İçeriği
Askeri Disiplin Soruşturmasına İtiraz ve İptal Davası: Nasıl Açılır?
Askeri disiplin kanunu 6413 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Disiplin Kanununda yer almaktadır. Bu kanuna göre Türk silahlı kuvvetlerinde etkin bir disiplin sisteminin tesisi, muhafazası, disiplini için bu kanun ve hükümleri uygulanmaktadır. Askeri disiplin kanunu askeri hâkimler hariç subaylar, astsubaylar, uzman erbaşlar, sözleşmeli erbaş ve erler, erbaş ve erler ile askeri öğrencileri kapsamaktadır. 6414 sayılı kanunda disiplin cezaları;
- Uyarma
- Kınama
- Hizmete kısmi süreli devam
- Aylıktan kesme
- Hizmet yerini terk etmeme
- Oda hapsi
- Silahlı Kuvvetlerden ayırma olarak sayılmıştır.
Personel disiplini, bir kurumun düzgün işleyişi için önemli bir faktördür. Disiplin kurallarına uymayan personel için çeşitli disiplin cezaları uygulanmaktadır. İşte, disiplin cezalarından bazıları:
1. Uyarma Cezası
Uyarma cezası, personele, görevinin icrasında veya hâl ve hareketlerinde daha dikkatli olması gerektiğinin yazı ile bildirilmesidir.
2. Kınama Cezası
Kınama cezası, personele, görevinin icrasında veya hâl ve hareketlerinde kusurlu olduğunun yazı ile bildirilmesidir.
3. Hizmete Kısmi Süreli Devam Cezası
Hizmete kısmi süreli devam cezası, disiplin cezası verilen personele mesai sonrasında günde üç saati ve her hâlde saat 24.00’ü geçmeyecek şekilde, kadro görevinde veya kadro görevi dışında statüsüne uygun askeri hizmetlerin yaptırılmasıdır.
4. Aylıktan Kesme Cezası
Aylıktan kesme cezası, disiplin cezası verilen personelin, sosyal güvenlik mevzuatına göre hesaplanan prime esas kazanç tutarından ekli (1) sayılı çizelgede belirtilen oranlarda kesinti yapılmasıdır.
5. Hizmet Yerini Terk Etmeme Cezası
Hizmet yerini terk etmeme cezası, personelin mesai bitiminden sonra görev yaptığı yerden ayrılmayıp resmi daire, kışla, eğitim alanları ile sair yerlerdeki hizmetine devam etmesidir.
6. Oda Hapsi Cezası
Oda hapsi cezası, bu amaçla tahsis edilecek hapis odasında yerine getirilir. Hapis odalarının kapısında nöbetçi bulundurulur. Oda hapsi cezası alan personel, cezanın yerine getirilmesi süresince emir veremez ve genel hizmet yapamaz.
Bu disiplin cezaları, personelin disiplin kurallarına uymaması durumunda uygulanır ve amaçları, personelin daha dikkatli olmasını sağlamak, kusurlarını düzeltmek ve disiplini sağlamaktır. Her bir ceza, farklı durum ve koşullara göre uygulanır ve cezanın ciddiyeti ihlalin niteliğine bağlı olarak değişebilir.
Askeri Disiplin Soruşturmasına İtiraz ve İptal Davası: Temel Bilgiler
Askeri makamlarca verilen kararlara karşı 30 gün içinde bulunduğunuz ilde bulunan idare mahkemesine itiraz yani iptal davası açılabilmektedir.
Kanunca görülen itiraz yolu idare mahkemeleridir. Askeriye bir kamu kurumudur ve idare hukuku alanına girmektedir. Bu noktada askeriyeye karşı açılacak olan tüm davalarda görevli mahkeme idare mahkemeleridir. 2577 Sayılı Kanun’un 7.maddesi uyarınca dava açma süresi disiplin cezasının taraflara tebliğinden itibaren 30 gündür. Açılacak olan dava türü ise iptal davasıdır. Yer yönünden yetkili mahkeme askeri birliğin bulunduğu yerdeki idare mahkemeleridir.
Disiplin cezalarına yönelik açılacak iptal davalarında muhakkak yürütme durdurma talep edilmesi gerekmektedir. Yürütme durdurma kararları İYUK 27. Madde ve devamında yer almaktadır. 05.07.2012 günlü Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 6352 sayılı Kanunun 57. maddesi ile değiştirilen 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 27. maddesinin 2. fıkrasında; “Danıştay veya idari mahkemeler, idari işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkânsız zararların doğması ve idari işlemin açıkça hukuka aykırı olması şartlarının birlikte gerçekleşmesi durumunda, davalı idarenin savunması alındıktan veya savunma süresi geçtikten sonra gerekçe göstererek yürütmenin durdurulmasına karar verebilirler.
Uygulanmakla etkisi tükenecek olan idari işlemlerin yürütülmesi, savunma alındıktan sonra yeniden karar verilmek üzere, idarenin savunması alınmaksızın da durdurulabilir. Yürütmenin durdurulması kararlarında idari işlemin hangi gerekçelerle hukuka açıkça aykırı olduğu ve işlemin uygulanması halinde doğacak telafisi güç veya imkânsız zararların neler olduğunun belirtilmesi zorunludur. Sadece ilgili kanun hükmünün iptali istemiyle Anayasa Mahkemesine başvurulduğu gerekçesiyle yürütmenin durdurulması kararı verilemez.” hükmü düzenlenmiştir.
Askeri Disiplin Soruşturmasına İtiraz Ederken ve İptal Davasında Nelere Dikkat Edilmelidir?
-Askeri disiplin soruşturmasına dava açarken disiplin soruşturmasının hukuku uygun olup olmadığı, uygun ise usul kurallarının doğru uygulanıp uygulanmadığına dikkat edilmesi gerekmektedir. Disiplinsizlik durumu, bu Kanunda ayrıca hüküm bulunmayan hâllerde, kasıtlı veya ihmalkar bir şekilde gerçekleştirilebilir. Aynı eylem nedeniyle, bu Kanunda belirtilen disiplin cezalarından birden fazlası verilemez.
Bir eylemin birden fazla disiplinsizlik oluşturması durumunda, daha ağır olan disiplin cezası uygulanır. Bir eylemin diğer kanunlar kapsamında idari yaptırımlara tabi tutulmuş olması, aynı eyleme bu Kanun çerçevesinde disiplin cezası verilmesine engel teşkil etmez. İlave hizmet ve görev yükümlülüğü gerektiren disiplin cezaları kapsamında, kamu veya hizmet yararına olmayan keyfi görevler verilemez. Yukarıda belirtilen hususlar, disiplin uygulamalarının adil ve hakkaniyetli bir şekilde yapılmasını sağlamak amacıyla bu Kanunda yer almaktadır. Disiplin cezaları, kurumun düzenini sağlamak, personelin sorumluluklarını yerine getirmesini temin etmek ve genel disiplini korumak için uygulanır. Bu sebeple bu kurallara uyulmaması durumunda disiplin cezasının iptali mümkün olabilecektir.
– Takdir hakkının doğru kullanılıp kullanılmadığına bakılması gerekmektedir.Kanunla disiplin cezası verme yetkisine sahip olan kişi ve kurullar, disiplin cezasının uygulanmasıyla ilgili takdir haklarını ölçülü, adaletli ve hakkaniyetli bir şekilde kullanır.Takdir hakkı ayrıca her zaman gerekçeli bir şekilde kullanılır. Gerekçeli olarak kullanılmadıysa verilen cezanın iptali mümkün olabilecektir.
-9. Madde de yer yazan şartların gerçekleşip gerçekleşmediğine bakılması gerekmektedir.Bu Kanunda belirlenen istisnalar dışında, aşağıdaki durumlarda disiplin soruşturması yapma ve disiplin cezası verme görev ve yetkisi üst disiplin amirleri tarafından da kullanılabilir:
a) Disiplinsizlik, daha ağır bir disiplin cezası verilmesi amacıyla kendisine iletilmiş veya kendisi tarafından buna gerek görülmüşse.
b) Disiplinsizliğe bizzat şahit olmuşsa.
c) Disiplinsizlik, resmi saygınlığına ve makamına karşı işlenmişse.
ç) Disiplinsizlik, emri altında bulunan çeşitli kıta, karargah ve kurumlara bağlı birden fazla kişi tarafından işlenmişse.
d) Bu Kanuna göre cezalandırılması zorunlu olan bir disiplinsizlik, bilinmesine rağmen kendinden önceki disiplin amirleri tarafından cezasız bırakılmışsa.
Yukarıdaki durumlarda, üst disiplin amirleri, disiplin cezası verme görev ve yetkisini kullanabilir. Ancak, birinci fıkrada belirtilen yetkilerin üst disiplin amirlerince kullanılmaması durumunda, disiplin cezası verme görev ve yetkisi disiplin amiri tarafından kullanılır.
Bu hükümler, disiplin sürecinin etkin ve adil bir şekilde yürütülmesini sağlamak, disiplin amirlerinin yetkilerini doğru ve hakkaniyetli bir şekilde kullanmalarını temin etmek amacıyla bu Kanunda yer almaktadır. Bu noktada 9. Madde deki şartları taşımayan durumlarda disiplin cezasının iptali söz konusu olabilecektir.
– Disiplin soruşturmasının usule uygun olup olmadığının kontrol edilmesi gerekmektedir. Disiplin soruşturması nasıl yapılacağı ilgili kanunun 37. ve 38. maddesinde yer almaktadır. İlgili maddelere göre;
- Disiplin kuruluna sevk edilmesi gereken disiplinsizliklere ilişkin disiplin soruşturma evrakı, disiplin amiri kanaat raporu da eklenerek yetkili disiplin kurulunun bulunduğu yerdeki disiplin subaylığına, disiplinsizliğin öğrenilmesinden itibaren en geç otuz gün içinde gönderilir.
- Disiplin subayı tarafından yapılan inceleme sonunda; Bir suçun işlendiğinin tespit edilmesi halinde dosyanın bir suretinin ilgili Cumhuriyet başsavcılığına gönderilmesine,
- Disiplin kurulunun görev alanına girmeyen bir disiplinsizlik tespit edilmesi hâlinde, gerekçesi ile birlikte evrakın ilgili disiplin amirine iade edilmesine, teşkilatında disiplin kurulu kurulan komutan veya askeri kurum amirinin onayıyla karar verilir.
- Dosyanın disiplin kurulunda görüşülmesine teşkilatında disiplin kurulu kurulan komutan veya askeri kurum amirinin onayıyla karar verilmesi hâlinde; disiplinsizlik yapan personele, hakkında iddia olunan hususlar, dosyanın disiplin kurulunda görüşülmesinden önce disiplin subayı tarafından hazırlanacak bir yazı ile bildirilir.
- Disiplin kurulu, gerekli tebligatların ve hazırlığın yapılmasının ardından teşkilatında kurulduğu komutan veya amirin emri ile toplanır.
- Disiplin kuruluna sevk edilen personel; tahkikatın gizliliğini, üçüncü şahıs ve makamların özel bilgileri ile şeref, haysiyet ve güvenliğini, gizli ve özel nitelikteki bilgileri korumaya yönelik olanların dışındaki soruşturma evrakının tamamını inceleme, tanık dinletme ve disiplin kurulunda sözlü veya yazılı olarak savunma yapma hakkına sahiptir.
- Tahkikat ile ilgili disiplin kurulu toplantılarında disiplin subayı ile tutanak kâtibinin bulunması şarttır.
- Tahkikat ile ilgili oturumların yönetimi ve disiplininin sağlanması disiplin kurulu başkanına aittir. Bu noktada bu şartları taşımayan soruşturmalar iptali mümkün olacaktır.
Askeri Disiplin Soruşturmasına Karşı İptal Davası Dava Dilekçesi Örneği
T.C.X NÖBETÇİ İDARE MAHKEMESİNE
Yürütmenin Durdurulması Taleplidir.
DAVACI :
VEKİLİ : Av. XX xxx
DAVALI : X İl Jandarma Komutanlığı
KONU :X İl Jandarma Komutanlığınca 2023-52 Sayılı Yapılan Tahkikat Sonucunda verilen hukuka aykırı kınama cezasının iptaline ilişkindir.
TEBLİĞ TARİHİ : 25.06.2023
AÇIKLAMALAR :
Taraflar arasında yaşanan sözlü tartışma nedeniyle X İl Jandarma Komutanlığı tarafından 2023-52 sayılı soruşturma açılmıştır. Yapılan tahkikat sonucu müvekkil hakkında askeri disiplin kanunu uyarınca kınama cezası verilmiştir. Verilen ceza usul ve yasaya aykırı olup iptali gerekmektedir. Şöyle ki;
1) Soruşturma Tutanakları doğru tutulmamıştır.
Kanun metninden de anlaşılacağı üzere soruşturma süreci etkin bir şekilde yürütülmeli, deliller titizlikle toplanmalı, ihbar ve şikayette bulunanlar dinlenmeli ve her soruşturma işlemi detaylı bir tutanakla belgelenmelidir. Ancak huzurda bulunan soruşturma dosyasına baktığımızda, bu araştırmaların hiçbirinin yapılmadığı, yüzeysel bir şekilde incelenerek eksik araştırma yapıldığı ve kararın bu eksiklikler üzerine verildiği görülmektedir. Dahası, tutanaklar usule uygun bir şekilde düzenlenmemiştir. Bu nedenle, verilen cezanın reddedilmesi gerekmektedir.
Bu durum, disiplin sürecinin adil ve doğru şekilde yürütülmediğini göstermektedir. Soruşturma sürecinde gerekli özenin gösterilmemesi ve usul kurallarının ihlal edilmesi, doğru ve adil bir sonuca ulaşılmasını engellemektedir. Bu sebeple, verilen cezanın hukuka uygunluğu ve meşruiyeti tartışmalı hale gelmektedir.
Hukukun temel prensipleri olan adil yargılanma hakkı ve hukuka uygunluk ilkesi gözetilmelidir. Bu çerçevede, yapılan soruşturmanın eksikliklerinin giderilmesi ve usul kurallarına uygun bir şekilde yeniden değerlendirilmesi gerekmektedir. Sadece yüzeysel bir incelemeyle verilen ceza kararı, adaletin sağlanmasına hizmet etmemektedir.
Sonuç olarak, huzurda bulunan soruşturma dosyasındaki eksiklikler ve usulsüzlükler göz önüne alındığında, verilen cezanın reddedilmesi ve soruşturma sürecinin yeniden adalet ve hukuk ilkelerine uygun şekilde yürütülmesi gerektiği açıktır.
2) Soruşturma Haklı Bir Sebep Olmaksızın Yasal Süresinde Yapılmamıştır.
İlgili yönetmeliğin 37. maddesi: “Disiplin kuruluna sevk edilmesi gereken disiplinsizliklere ilişkin disiplin soruşturma evrakı, disiplin amiri kanaat raporu da eklenerek yetkili disiplin kurulunun bulunduğu yerdeki disiplin subaylığına, disiplinsizliğin öğrenilmesinden itibaren en geç otuz gün içinde gönderilir.” şeklindedir.
Yönetmelik metni açık olmasına rağmen özellikle soruşturmalar uzun tutulmuş ve en geç otuz gün olan süreler aşılmıştır.
3) İvedi Şekilde Yürütmenin Durdurulması Gerekmektedir.
Yukarıda açıklandığı üzere müvekkilin üst amiri ile sorunları vardır. Sürekli bir şekilde açıkça hukuka aykırı soruşturmalar açmaktadırlar. Davalılar ayrıca açık hukuka aykırı soruşturmalardan ziyade birde kesinleşmemiş soruşturmaları müvekkil aleyhine sicilinde göstererek, cezaları müvekkile katlayarak yollamaktadırlar.
Haricen yaptığımız araştırmalarda da yeni dosyalarında hazırlandığı bilgisi gelmiştir. Davaların uzun sürmesi nedeniyle idari işlemin uygulanması halinde giderilmesi güç veya olanaksız zararlar doğacaktır. Biz bu sebeple ivedi şekilde yürütmenin durdurulmasına yönelik karar verilmesini arz ve talep etmekteyiz.
Yukarıda anlatılan sebeplerden ve sayın mahkemenizin resen göz önünde bulunduracağı hususlar dahilinde müvekkilimiz hakkında verilen disiplin cezasının iptalini istemek gereği hasıl olmuştur.
HUKUKİ NEDENLER:
İdari Yargılama Usulü Kanunu, Türk Silahlı Kuvvetleri Disiplin Kanunu ve diğer sair yasal mevzuat.
HUKUKİ DELİLLER:
1-) Whatsap konuşmaları
2-) Soruşturma tutanakları
3-) Yargıtay kararları
4-) Bilirkişi incelemesi ve sair tüm yasal deliller.
SONUÇ VE İSTEM:
Yukarıda arz ve izah etmiş olduğumuz ve sayın başkanlığınız tarafından resen göz önünde bulundurulacak hususlar doğrultusunda;
1-) Öncelikle hukuka aykırı kararın yürütülmesinin DURDURULMASINA,
2-) Davamızın KABULÜNE,
3-) X İl Jandarma Komutanlığının hukuka aykırı kararının asli ve feri sonuçları ile İPTALİNE,
4-) Yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı idare üzerine yükletilmesine karar verilmesini müvekkilim adına vekaleten ve saygıyla arz ve talep ederim. 04.07.2023
EKLER :
1-)Whatsap konuşmaları
2-) Yargıtay kararları
3-) Soruşturma tutanakları
4-) Noter onaylı vekaletname
Davacı Vekili Xxx xx